بررسی نظریه های انسان شناسی

پایان نامه بررسی نظریه های انسان شناسی در 80 صفحه ورد قابل ویرایش

بررسی نظریه های انسان شناسی

دیباچی:

امیل دوركیم ـ را به همراه ماكس وبرـ یكی از دو بنیانگذار اصلی تئوری جامعه شناسی نوین نامیده‌اند. دوركیم چهارچوب وسیعی برای سیستم‌های اجتماعی ایجاد كرد كه در جامعه شناسی و تعدادی رشته‌های مرتبط با آن به عنوان یك اصل هنوز باقی مانده است، بویژه در انسان شناسی. حتی آنهایی كه اساساً با آن موافق نبوده‌اند. آن را به عنوان یك نقطه عطفی می‌پذیرند. این چهارچوب تحلیل در جریان كار خود دوركیم رشدی اساسی را طی كرد، اما مداوم پیرامون ماهیت سیستم اجتماعی و رابطه آن سیستم با شخصیت فرد تمركز داشت.

تفكر دوركیم غالباً ریشه در تاریخ روشنفكری فرانسه داشت. اگر به گذشته دورتری برگردیم، دكارت [فلسفه دكارتی] و رسو از همه مهمتر بودند و افراد دیگری كه در سالهای نزدیك به او بوده‌اند و در تفكر دوركیم اهمیت بسزائی داشته‌اند، سن سیمون و آگوست كنت و استاد وی فوستل دو كولانژ بودند. علاقه دوركیم به روشنفكران معاصر برجسته دیگر كشورها، ویژه آلمان و انگلستان، به طور موثقی ماهیت فرانسوی داشت: راجع به مسائل انسان و جامعه، و این به معنی تحقیر كردن اصالت تفكر فرانسوی نیست. اگر بگوییم آن تفكر یك موقعیت میانجی بین دو جناح اصلی گرایشات متفكر را در بر می‌گرفت. یعنی تجربه گرایی انگلیسی و كاركردگرایی و ایده آلیسم آلمان. به عبارتی صریح‌تر، جامعه شناسی مدرن حاصل تركیب عناصری هستند كه به برجسته‌ترین وجهی در آن دو سنت شكل گرفته‌اند و به نظر می‌رسد ماهیت میانجیگرانه‌اش در زمینه فرانسوی‌اش بوده است كه به دوركیم یك محل بارزی برای ابراز وجود دادند و جایگاه و نفوذ دوركیم به طور مؤثری در این تركیب كمك كرد.

در نوشته‌ای كه پیش‌رو دارید سعی شده است تمام ابعاد دوركیم كه شامل زندگی شخصی و حرفه‌ای، ریشه‌های فكری، آثار دوركیم و مفاهیم كلیدی كه در هر اثر مطرح می‌شود، مورد بررسی قرار بگیرند. و نیز تأثیرات دوركیم بر نظام آموزش همگانی فرانسه و تأثیراتی كه وی بر رشته انسان شناسی و شاخه‌های این رشته داشته است. و از آنجایی كه بیشترین تأثیرات دوركیم بر انسان شناسی از طریق كتاب معروف وی تحت عنوان «صور بنیادین حیات دینی» بوده است. سهم بیشتری به بررسی این كتاب و مفاهیم ارائه شده توسط این كتاب داده شده است.

زندگی شخصی و حرفه‌ای دوركیم:

امیل دوركیم را باید به عنوان نخستین جامعه‌شناس دانشگاهی كشور فرانسه به شمار آورد. او اگر چه در امور اجتماعی فرانسه به سختی درگیر شده بود، اما سراسر زندگی‌اش تحت تأثیر كار دانشگاهی‌اش قرار داشت. دوركیم مرد دانشگاهی بود كه همكارانش هنوز وی را مهمان ناخوانده‌ای می‌دانستند كه می خواهد رشته‌ای را تدریس كند كه هنوز مشروعیت آن توجیه نشده بود.» (كوزر، 1382 : 204 و  205)

دوران زندگی دوركیم با بحرانی از تاریخ فرانسه و اروپا مقارن است. وی در 15 آوریل 1858 در اپینال واقع در لورن متولد شد و در 15 نوامبر 1917 در فرانسه- پاریس درگذشت. دوركیم از تبار یهودی بود و در خانواده‌ای متدین پرورش یافت، پدرش خاخام اعظم بود و زمانی از دوركیم انتظار می‌رفت كه پای بر جای  پای پدر بگذارد. وی بر آن شد كه از این سنت خانوادگی بگسلد و اعلام  كرد كه لااداری است؛ اما شخصیت سخت متأثر از پرورش اولیه و زندگی دقیق و منضبط اولیه باقی ماند. وی در 18 سالگی به پاریس رفت تا برای دانشسرای عالی درس بخواند.

در دانشسرا، در زمره گروهی از روشنفكران برجسته بود. دیری نگذشت كه علاقه وی متوجه حوزه فلسفه اجتماعی و سیاسی شد. در اكول نورمال سوپر یور پاریس، وی از دو تن از معلمانش، بوترو و فوستل دوكولانژ متأثر شد. بوترو وی را به مطالعه دقیق آثار كنت هدایت كرد. وی همچنین با مطالعه نوشته‌‌های رنوویه فیلسوف اجتماعی نوكانتی به فلسفه كانت علاقمند گردید. مضامین كانتی بعداً به دفعات در آثار دوركیم ظاهر شدند، او در صور بنیانی حیات دینی كوشید تا صورتی نظام یافته از «كانت گرایی جامعه‌شناختی» را به عنوان نظریه شناخت طرح بریزد.

وی بعد از فراغت از تحصیل، سالهای 1882 تا 1887 به تدریس  فلسفه پرداخت. و در این میان سال تحصیلی 86-1885 را در آلمان سپری كرد و به مطالعه تحولات معاصر در فلسفه اجتماعی و روانشناسی جمعی در آن كشور پرداخت. در آنجا به درك روشنتر چگونگی واقعیت اجتماعی و پیچیدگی ارگانیك و تحول آن نایل آمد. مقالاتی كه دوركیم در مورد تفكر اجتماعی آلمان نوشت به وی كمك كرد تا در سال 1887 مقامی در دانشگاه بوردو بدست آورد، این مقام دانشیاری علوم اجتماعی و آموزش بود. وی در همان سال ازدواج كرد. (گیدنز، 1363 : 12- 9) سالهای بوردو برای دوركیم یك دوره فعالیت كتاب بس آفرینشگرانه بود. او در این سالها یك رشته مقالات انتقادی مهم از جمله نقد تاب جامعه سنتی جامعه نوین فردیناند تونیس را منتشر ساخته و سخنرانی‌های افتتاحیه درسهایش را به صورت یك رشته مقالات به چاپ رسانده بود. در سال 1893، او از رسالة دكترایش به زبان فرانسوی تحت عنوان تقسیم كار و نیز از رساله لاتینی خود كه درباره منتسكیو نوشته شده بود، دفاع كرد. (كوزر، 1382: 209) انتشار قواعد روش جامعه‌شناسی كه در سال 1894 به صورت یك سلسله مقاله بود، باعث مشاجراتی شد. به دنبال قواعد، كتاب خودكشی در سال 1894 انتشار یافت و در آن دوركیم بر عهده گرفت كه مفید بودن برداشت خود از روش جامعه‌شناسی را با كار بستن آن به یك موضوع تجربی خاص نشان دهد. در همان سال كه خودكشی چاپ شد، دوركیم به تأسیس مجله مشهور «سالنامه جامعه‌شناسی» كمك كرد. سالنامه اهمیت خاصی به آثار مربوط به جامعه‌شناسی دین می‌داد، رشته‌ای كه دوركیم به طور فزاینده‌ای در دوره‌های آخر زندگی خویش به آن علاقمند شده بود. وی در سال 1902  به سوربن رفت و كرسی آموزش را اشغال كرد، هر چند كه تا سال 1906 مقام استادی كامل را بدست نیاورد. در سال 1912 صور بنیانی حیات دینی را منتشر ساخت.

پیش از این سالها، وی تدریس تاریخ سوسیالیسم را در سال 86-1885 در پاسخ به برخی از شاگردانش كه از ماركسیسم متأثر شده بودند، برعهده گرفت. وی هیچ علاقه‌ای به ماركسیسم انقلابی نداشت و معتقد بود انقلابها تغییرات بسیار اندكی بوجود می‌آورند: دگرگونی عمیق همواره نتیجه تكامل اجتماعی دراز مدت است از سوی دیگر وی به گرمی به سوسیالیسم اصلاح گرا متمایل بود و آنرا با آرمانهای بازسازی ترقی خواهانه اجتماعی خودسازگار می‌پنداشت.

او مقاله‌ای به نام فردگرایی روشنفكران نوشت كه به طور مشخص انتزاعی و مجرد بود. در آن دوركیم به عنوان یكی از همان روشنفكران سعی كرد تا تفسیری از فردگرایی بدست دهد كه از عقاید جامعه‌شناختی اش استنتاج شده بود و به رد این ادعا پرداخت كه نظریات وی متضمن هرج و مرج است. (گیدنز، 1363 : 16-12)

«شواهدی وجود دارند كه جنگ برای دوركیم یك ضربه بزرگ داشت. نه تنها در واقع هزینه جنگ برای فرانسه خیلی بالا بود، بلكه بیش از نیمی هم آموزگاران دوركیم كه دراكول نورمال وارد شده بودند، قبل از اتمام جنگ در سال 1913 كشته شدند. همچنین دوركیم تنها پسرش را در سال 1916 از دست داد. این آسیب‌ها ممكن است در باعث شدن مرگش در اثر یك سكته قلبی در 15 نوامبر 1917 در سن 59 سالگی خیلی كمك كرده باشند.  (Sills. 1968:p.311)

بخش عمده آثار دوركیم كه بیشتر شامل جزواتی بود كه وی برای درسهای متعدد نوشته بود، بعدها [پس از مرگ وی] به چاپ رسید. مهمترین این آثار  عبارتند از: دو مطالعه دربارة‌ آموزش (آموزش اخلاقی و تحول تعلیم و تربیت در فرانسه)، درسهای بوردو و درباره سوسیالیسم (كه در سال 1928 منتشر شده و مخصوصاً از سن سیمون بحث می‌كند)، بحثی در سیاست مدنی و دولت (اخلاق حرفه‌ای و اخلاق مدنی)، تحلیل فلسفه عمل گرایی كه از یادداشت‌های دانشجویان گردآوری شده است (عمل‌گرایی و جامعه‌شناسی)، درسهای جامعه‌شناسی؛ فیزیك سوم و حقوق كه در سال 1950 منتشر شدند. (گیدنز، 1263 : 17-15 ، آرون 1381: 421  و 422)

- تقسیم كار:

توجه دوركیم همانند همه بنیانگذاران عمده جامعه‌شناسی معطوف به تحولاتی بود كه جامعه‌ را دگرگون می كرد. او سعی كرد این تحولات را بر حسب پیشرفت تقسیم كار -- رشد تمایزات هر چه پیچیده‌تر بین مشاغل مختلف ـ به عنوان بخشی از فرایند صنعتی شدن درك كند. دوركیم استدلال می كند كه تقسیم كار به تدریج جانشین مذهب به عنوان پله اصلی بهم پیوستگی اجتماعی می‌شود، با گسترش تقسیم كار مردم بیش از پیش به یكدیگر وابسته می‌شود زیرا هر كس به كالا و خدماتی نیاز دارد كه توسط افرادی كه در مشاغل دیگر هستند. فراهم می‌شود. بنابراین تقسیم كار نتیجه‌ای از مبارزه برای زندگی است: تقسیم كار، نوعی پایان یا راه حل انعطاف یافته این مبارزه است. چرا كه رقبای مبارزه زندگی ، در پرتو تقسیم كار، در واقع مجبور به نابود كردن متقابل یكدیگر نیستند، بلكه موفق به همزیستی در كنار هم می‌شوند. از این روست كه به موازات توسعه كار، تعداد بیشتری از افرادی كه در جامعه‌ای همسان محكوم به فنا بودند، فرصت پایداری و بقا پیدا می كنند. در بین بسیاری از اقوام پست‌تر، هر موجود زنده‌ای كه ناقص به دنیا می‌آمد «ناگزیر محكوم به زوال بود چرا كه هیچ فایده‌ای بر وجود او متصور نبود. گاهی نیز قانون، این انتخاب طبیعی را پیش بینی می‌كرد و جنبه‌ رسمی بدان می‌بخشید زیرا كلیه افراد ناقص الخلقه و ناتوان را محكوم به مرگ می‌شمرد و ارسطو نیز این عادت را امری طبیعی می دانست. اما در جوامع پیشرفته‌تر، وضع كاملاً متفاوتی حكم فرماست. یك فرد ناتوان قادر است در چهارچوب پیچیده سازمان اجتماعی كنونی ما جایی فراخور حال خویش پیدا كند و مصدر خدماتی باشد. اندیشه امیل دوركیم، از همین نخستین كار مهم خویش بر محور چند فكر اساسی ساخته می‌شود. تمایزپذیری اجتماعی، نمود خاص جوامع جدید شرط آفریننده آزادی فردی است. فرد فقط در جامعه‌ای كه در آن وجدان جمعی بخشی از صلابت چیره كننده خویش را از دست داده‌ است می تواند نوعی استقلال رای داشته باشد. در چنین جامعه فردگرایی، شكل عمده عبارت است از حفظ حداقل وجدان جمعی كه اگر بكلی از بین برود همبستگی ارگانیكی به تجزیه اجتماعی خواهد انجامید. (آرون: 1381، دوركیم: 1381، گرب: 1373، گیدنز: 1378)

قواعد روش جامعه‌شناسی (1894):

در این كتاب، دوركیم روش تفكر فلسفی و قیاس و استقرار صرف یعنی استدلال دور از تجربه و تجربه دور از استدلال را محكوم می‌داند، از جمله روان‌شناسان قرن 19 را كه می‌خواستند قوانین مربوط به انسان مجرد و كلی را به وقایع اجتماعی تعمیم دهند، به باد انتقاد تندی می‌گیرد و سرانجام به این نتیجه می‌رسد كه چون جامعه شناسی علم به نهادهاست و نهادها خود دارای بنیاد و طبیعت خاصی است، پس باید در صدد یافتن روش مناسب با طبیعت این پدیده‌ها بود. دوركیم در این كتاب پس از اثبات علم بودن جامعه‌شناسی، یعنی آزاد ساختن آن از قیمومیت فلسفه و روانشناسی و مسلكها و اعلام استقلال موضوع و روش این دانش جدید با ذكر قواعدی روش استوار به جامعه‌شناسی قرن بیستم قوام و استحكام می‌بخشد.

- واقعیت اجتماعی: به نظر دوركیم، واقعیت اجتماعی ، موضوعات مورد بررسی جامعه‌شناسی هستند و نوع منحصر به فرد هستند و باید جدا از پدیده بیولوژیكی و روانشناختی مورد مطالعه قرار گیرند. آنها را می توان به عنوان الگوهای رفتار تعریف كرد كه قادر به اعمال برخی نیروهای جبری به افراد هستند. آنها رهنمودها و كنترل‌های رفتار هستند كه به شكل هنجارهای گروهی و اخلاقیات متجلی می شوند. و این رهنمودهای اجتماعی تبدیل به تعهدات اخلاقی می شوند برای اطاعت از قواعد اجتماعی.

 (Elwell: 2003)

از نظر دوركیم، واقعیت اجتماعی، با عمومی بودن در درون جامعه تعریف نمی شود و عبارت از شیوه‌های عمل كردن یا اندیشیدن است و از خصوصیات آنها این است كه می‌توانند بر شعورهای فردی اثر و نفوذ قهری و جبری داشته باشند.

- قواعد مشاهده وقایع اجتماعی: از نظر دوركیم، نخستین و اساسی‌ترین قاعده این است كه وقایع اجتماعی را شیی یا امری جدا از متفكر بشماریم: پدیده‌های اجتماعی شیی است و باید با آنها همانند اشیاء رفتار كرد. پدیده‌های مذكور مواد خاصی است كه در اختیار جامعه‌شناسی گذاشته شده است باید این پدیده‌ها را از بیرون و مانند اشیاء بیرونی مطالعه كرد، زیرا با این كیفیت است كه پدیده‌های مذكور بر ما معلوم می شود. باید به نحو منظم و مرتب هر گونه مفهوم پیش ساخته را از ذهن خود دور كرد و حتی‌الامكان به عالی‌ترین وجه عینی نیز باشد، برای نیل به این منظور باید وقایع اجتماعی را از جهتی مورد دقت قرارداد كه جدا از تظاهرات فردی خود جلوه می‌كند.

- خصوصیات عمومی روش جامعه‌شناسی: از نظر دوركیم «چون جامعه‌شناسی زائیده مكاتب بزرگ فلسفی است، عادت بر این شده است كه یكی از نظام‌های فلسفی را كه به این علم پیوستگی دارد تكیه‌گاه خود قرار دهد. بدین ترتیب جامعه‌شناسی گاهی از مشرب اثبات گرایی، گامی از مسلك تكاملی و روحی پیروی كرده است و حال آنكه حق این بود كه تنها جامعه‌شناس بماند. این روش [روش جامعه‌شناسی] از هر گونه فلسفه و مسلك عملی آزاد است و آزادی را در قبال مسلك‌های عملی نیز ممكن می‌‌سازد. آزادی جامعه‌شناسی از فلسفه به سود فلسفه نیز هست. جامعه‌شناسی از فلسفه طرفی بر نمی بندد، یعنی فلسفه نمی‌تواند بینش جدیدی به جامعه‌شناسی بدهد، در موضوعی كه جامعه‌شناسی مطالعه می كند فلسفه از چیز تازه‌ای خبر نمی‌دهد. با این روش، جامعه‌شناسی از فردپرستی و مسلك اشتراكی و مسلك اجتماعی به معنایی كه عامه بدان كلمات می دهند، متفاوت است، زیرا قصد این نظریه‌ها به جای تبیین وقایع، تغییر آنهاست، در صورتی كه علاقه جامعه‌شناس به تفسیر وقایع، به دلیل این است كه حوائج سازنده و محرك جامعه از این راه ظاهر می شود. روش جامعه‌شناسی عینی‌است و این تصور بر سراسر آن حكم فرماست كه وقایع اجتماعی شیئی است و باید مانند شیی با آنها رفتار كرد و این روش منحصراً مربوط به جامعه‌شناسی است. غالباً گمان كرده‌اند كه پدیده‌های اجتماعی چون بیش از حد پیچیده است یا با علم سازگار نیست یا در صورتی به قلمرو علم وارد می‌شود كه به شرایط نخستین خود كه ممكن است روانی یا عضوی باشد، مبدل شود. ما نشان داده‌ایم كه وقایع اجتماعی را جز با وقایع اجتماعی نمی‌توان تبیین كرد. وقایع اجتماعی تبیین می شوند بی‌آنكه خصوصیت خود را از دست دهند. نتیجه اینكه جامعه‌شناسی به هیچ علم دیگری پیوسته نیست، بلكه خود علمی مستقل و ممتاز است. (دوركیم، 1343: 173-7)

- شیئی كردن: یكی از دستاوردهای دوركیم، روش شناسی او بود كه در مفهوم شیئی كردن پدیده مورد مطالعه مطرح شده است. به این معنی كه محقق باید در بررسی پدیده‌های اجتماعی آنها را همچون اشیایی مورد مطالعه در نظر بگیرد و در رویكرد خود هر گونه پیش داوری، ذهنیت و عواطف را كنار بگذارد و به گونه ای اثبا‌گرا با آن موضوع برخورد كند. (ریویر، 1381 : 141)

خودكشی (1897):

اندیشه اولیه نظریه خودكشی دوركیم ظاهراً در كتاب معروف و مفصل وی یعنی «درباره تقسیم كار اجتماعی» كه رساله دكترای او نیز بوده است، سال قبل از آن مطرح شده و شكل گرفته بود، در كتاب تقسیم كار اجتماعی، در برابر كسانی كه معتقد بودند جستجوی خوشبختی از طریق افزایش بازدهی موجب و انگیزه رشد تقسیم كار در جامعه جدید است، دوركیم این استدلال را نادرست و بی‌پایه می‌داند و معتقد است با توسعه تقسیم كار خوشبختی و شادمانی آدمیان الزاماً بیشتر نشده است و دلیل این امر نیز، ضعیف تر شدن حس صیانت ذات در جوامع متمدن است. به عقیده دوركیم هرجا این غریزه قوی‌تر باشد نشاط و سرزندگی و امید انسان به ادامه زندگی در اوج است و هر كجا كه این غریزه رو به ضعف گذارد به تبع آن، حس بیزاری او از زندگی بیشتر می‌شود. عین سخن دوركیم چنین است: «هر جا كه این غریزه [حس صیانت ذات] عمومیت و انرژی خود را از دست دهد، می‌توان مطمئن بود كه زندگی نیز جذابیت خود را از كف می‌نهد و شر و بدی افزایش می یابد. بدین ترتیب كه علل درد و رنج روبه فزونی می‌گذارد و یا نیروی مقاومت افراد كاهش می‌یابد. بنابر این اگر ما دارای یك امر  واقع عینی و قابل اندازه‌گیری باشیم كه بتواند تغییرات شدت این احساس را در جوامع مختلف گزارش كند، خواهیم توانست متوسط تغییرات بدبختی این محیط‌ها را نیز اندازه بگیریم. این امر در واقع، شمار خودكشی‌هاست.» (دوركیم، درباره تقسیم كار اجتماعی).  دوركیم در آخرین بخش كتاب درباره تقسیم كار اجتماعی از نابسامانی، یعنی فقدان یا از هم پاشیدگی هنجارها (آنومی) سخن می‌گوید و این مفهومی است كه در بررسی خودكشی‌ها نقش مهمی بازی خواهد كرد. دوركیم سپس بعضی از نمودهای دیگر را هم از نظر می‌گذراند، مانند بحران‌های اقتصادی، تطبیق نارسای كارگران با شرایط كار خویش، خشونت دعاوی افراد در برابر اجتماع.

- انسان شناسی حقوق:

دكتر روح الامینی، از دوركیم به نام مردم شناسی یاد می‌كند و نام او را در كنار مردم شناسان دیگری می‌نهد كه در پیدایش مردم شناسی حقوق نقش داشته‌اند: «از میان دانشمندانی كه نه به عنوان حقوقدان، بلكه به عنوان مردم شناس سهمی بزرگ در تحقیقات مردم شناسی حقوقی دارند، باید از تایلر، مورگان، بوآس، فریزر، دوركیم، مارسل موس، مالینوفسكی و لوی ـ برول نام برد. مطالعات این مردم شناسان در سنن و آداب و رسوم و فرهنگ جوامع ابتلایی منابع ذی قیمتی را برای شناخت و مطالعه و تحلیل و تحلیل حقوق سنتی و مقررات رایج یا منسوخ این جوامع در بردارد. این مطالعات و نظرات، زمینه‌ای مناسب برای ایجاد رشته مردم شناسی حقوقی فراهم آورد». (روح الامینی، 1380: 261)

- دوركیم، مالینوفسكی و رادكیف ـ براون:

«مالینوفسكی سنت مشاهده مشاركت آمیز و مستقیم را در انسان شناسی بریتانیا بنا نهاد، سنتی كه جز آداب انسان شناسی و به نظر برخی، یكی از مناسك ورود به اجتماع انسانی شناختی گشته است. مالینوفسكی را متعلق به مكتب كاركردگرایی و تحت تاثیر دوركیم می‌دانند. ماینوفسكی به پیروی از دوركیم، دین و جادو را به قلمرو امور مقدس و متمایز از امور مقدس متعلق می‌داند، هر چند كه مفهوم امر مقدس او از دوركیم سرچشمه می‌گیرد، اما به گونه‌ای یكسره متفاوت با دوركیم میان دین و جادو تمایز می‌نهد.» (همیلتون، 1377: 86 و 85)

رادكیف براون در كاركردگرایی خود به شدت تحت تاثیر دوركیم قرار داشت، به طوری كه بسیاری از مفاهیم دوركیمی را اخذ نمود. وی این مفهوم «مقدم جامعه در برابر فرهنگ» را كه مورد پذیرش جامعه شناسان است، از جمله دوركیم كه نقش بسزایی در تثبیت این مفهوم در نزد جامعه شناسان داشت؛ وارد انسان شناسی بریتانیا كرد.

«در انسان شناسی تغییر این دیدگاه، یعنی پی بردن به اینكه علم اثباتی مقیاس مناسبی برای سنجش  عقلانیت دین نیست، را با این بحث مرتبط دانسته‌اند كه در جامعه ابتدایی مردم تمایز بارزی بین جادو و تكنولوژی قائل می‌شوند، جادو كاركرد مهمی را در ساخت‌یابی موقعیت‌های غیر قابل پیش‌بینی و خطر ایفا می‌كند. و این تحت تاثیر اندیشه‌های دوركیم بوده است.» (تامسون، 1381: 16)

فهرست

پیشگفتار ..........................................................................................................

زندگی شخصی و حرفه‌ای امیل دوركیم............................................................

ریشه‌های فكری اندیشه‌های دوركیم.................................................................

آثار دوركیم .......................................................................................................

درباره تقسیم كار اجتماعی (1893).................................................................

-         همبستگی مكانیكی ....................................................................................

-         همبستگی ارگانیكی ....................................................................................

-         وجدان جمعی..............................................................................................

-         تقسیم كار....................................................................................................

قواعد روش جامعه شناختی (1894)...............................................................

-         واقعیت اجتماعی.........................................................................................

-         قواعد مشاهده وقایع اجتماعی......................................................................

-         خصوصیات عمومی روش جامعه شناسی....................................................

-         شیئی كردن..................................................................................................

خودكشی (1897)............................................................................................

-         خودكشی.....................................................................................................

-         آنومی..........................................................................................................

تربیت و جامعه‌شناسی.......................................................................................

سوسیالیسم (1928).........................................................................................

جامعه‌شناسی؛ فیزیك رسوم و حقوق (دوركیم و دموكراسی)............................

صور بنیادین حیات دینی (1912)....................................................................

-         مفهوم مانا....................................................................................................

-         مفهوم توتم..................................................................................................

-         مفهوم تابو....................................................................................................

سالنامه جامعه‌شناسی (1896)..........................................................................

سهم دوركیم در مشروعیت دانشگاهی جامعه‌شناسی.........................................

جامعه شناسی دوركیم........................................................................................

-         جامعه و اخلاق ...........................................................................................

-         آینده جامعه.................................................................................................

ساختارگرایی دوركیم.........................................................................................

تكامل گرایی دوركیم.........................................................................................

كاركردگرایی دوركیم.........................................................................................

تبین كاركردی...................................................................................................

-         تحلیل كاركردی و تحلیل تاریخی................................................................

-         تأثیر تحلیل كاركردی دوركیم بر مكاتیب علوم اجتماعی ............................

تأثیر دوركیم بر نظام آموزش همگانی................................................................

تأثیر امیل دوركیم بر انسان‌شناسی......................................................................

-         مردم شناسی فرانسه.....................................................................................

-         انسان‌شناسی دینی........................................................................................

-         تأثیر دوركیم از طریق دیدگاه اثباتی بر انسان‌شناسی.....................................

-         انسان شناسی حقوق....................................................................................

-         دوركیم، مالینوفسكی و رادكلیف - براون.....................................................

-         مطالعات دینی دوركیم.................................................................................

-         تأثیر رابرتسون اسمیت بر رهیافت مذهبی دوركیم.......................................

-         هدف دوركیم در كتاب صوربنیانی حیات دینی............................................

-         اهمیت تاریخ در بررسی امر دین.................................................................

-         تعریف دین.................................................................................................

-         اعتقادهای دینی ..........................................................................................

-         باورهای دینی .............................................................................................

-         جادو و دین ................................................................................................

-         جان پرستی ................................................................................................

-         نقد دوركیم به نظریه جان پرستی ...............................................................

-         طبیعت پرستی ............................................................................................

-         انتقاد دوركیم به نظریه طبیعت پرستی..........................................................

توتم‌پرستی به عنوان دین بنیانی.........................................................................

كاركرد دین از نظر امیل دوركیم........................................................................

دین و همبستگی................................................................................................

دین و نظریه اجتماعی دوركیم...........................................................................

دوركیم و دگرگونی دین ...................................................................................

دین و نظریه معرفت .........................................................................................

مبنای جامعه‌شناسی معرفت دوركیم..................................................................

كلام آخر...........................................................................................................

منابع..................................................................................................................

برچسب ها : بررسی نظریه های انسان شناسی , پایان نامه بررسی نظریه های انسان شناسی , مقاله بررسی نظریه های انسان شناسی , پروژه بررسی نظریه های انسان شناسی , تحقیق بررسی نظریه های انسان شناسی , دانلود پایان نامه بررسی نظریه های انسان شناسی , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق