بررسی نقش حجاب در جامعه

پایان نامه بررسی نقش حجاب در جامعه در 70 صفحه ورد قابل ویرایش

بررسی نقش حجاب در جامعه

مقدمه:

حجاب، لباس مشاركت است، لباسی است كه خدای متعال از ابتدای بلوغ به تن زن مسلمان كرده، و او را به عنوان  عضوی موثر در جامعه عقیدتی اسلام پذیرفته است. این لباس، نشان فعالیتی است كه نه تنها اسلام آن را مجاز می داند بلكه بر این فعالیت صحه می گذارد. در طول تاریخ حجاب دچار هجمه های مختلف فرهنگی- نظامی شده است برخی سعی كرده اند كه ظاهر آن را حفظ كرده و هدف باطنی آن را خنثی سازند و فرهنگ غنی آن را كه همان فرهنگ پویای ولایت است از زن مسلمان دور سازند، برخی به ظاهر حجاب نیز حمله كرده آن را نشانی از وجود ولایت در جامعه تلقی كرده اند، كه در صورت وجود ظاهر، باطن آن نیز امكان بازگشت خواهد داشت.

آری این حجاب است، لباس مشاركتی كه تمامی ابعاد یك مشاركت رسمی الهی را در بردارد. بسیاری از ساده اندیشان سعی دارند آن را یك لباس مشاركت صرفاً اسمی قلمداد كنند تا از كاركرد آن بكاهند و زن را به پذیرش تحقیرهای تحمیلی شرق و غرب بكشانند.

 اما آنچه كه مبهم است، این سوال است كه چگونه جامعه اسلامی با وجود این نمودهای عینی مقاومت ایثار، باز در پی ابزار دیگری برای مقابله با هجمه های ببیگانه می گردد و از طراحی سیستم تبلیغ آن هراس می كند؟!

ادیان و برنامه ریزی جنسیتی

ادیان بعنوان قویترین منبع فكری كه برنامه ریزی جنسیتی را مطرح نموده اند. برای این مهم نیز تدابیری را اندیشیده اند. در دین اسلام ساز اسلام ابتدای اجتماعی شدن زن و شیوه جامعه پذیری او، در دوران بلوغ با طرحی جامع طراحی گشته است، بلوغ، آغاز زمان اجرای حكم حجاب اسلامی برای زن مسلمان است. این حكم به مفهوم صحه نهادن بر شیوة صحیح مشاركت در اجتماع، با تكیه بر لباس مشاركت اسلامی است.

اجتماعی شدن دختر در این سنین، با یادگیر اصولی احكام الله پایه ریزی گردیده است. این امر بهمراه ارائه الگوی شخصیت زنان، فاطمه زهرا (س) به ثبات فرهنگ مشاركت تمسك به الگوی ایده آل اسلامی همچون فاطمه زهرا (علیه سلام) كه در سنین كم به حركت تاریخی ولایی خود دست زد و تاریخ، در مقابل عظمت شخصیت و منزلت او سر تعظیم فرود آورد، با تمسك به لباس مشاركت اسلامی زنان، امنیت فكری و ذهنی را برای دختران مسلمان، بهمراه می آورد كه می توانند با قدرت و پایداری، قدم به اجتماع نهاده، اظهار عقیده نموده و در مشاركت، عضوی فعال محسوب گردند.

الف) انواع مشاركت

حیطه مشاركت وسیع است و بنا به توان و سرمایة فكری زن، مشاركت می تواند انواع مختلفی داشته باشد:

1-    مشاركت اسمی

گاهی مشاركت در رعایت حجاب، مشاركتی است. در این مشاركت. زن سعی می نماید از مزایای آن برخوردار گشته و با همراهی در گروه به نتایج سودمند مشاركت در سطوح ساده دست یابد.

2-     مشاركت رسمی

گاهی مشاركت رسمی است. زیرا فرد با نهادینه كردن اهداف مشاركت، به تعمیق و گستردگی ابعاد آن همت گماشته و بعنوان فردی موثر در تصمیم گیری ها وارد شده و در نهایت با دست یابی به مدیریت بر خود، به مدیریت در گروه می پردازد. گرچه این سیر دارای سلسله مراتب و سطوح مختلف است، اما در ارزشیابی مراتب آن، سن و حتی تحصیلات، نقش چندانی ندارد، زیرا،

«ان تتقوا الله یجعل لكم فرقانا»

« اگر تقوا پیشه كنید، خداوند قدرت تمایز حق از باطل برای شما قرار می دهد»

حجاب لباس تقوا است، عارضة صحیح آن، توسعة تقوای فكری و عملی زن مسلمان است و در صورت تحقق كامل آن، به فرقان كه قدرت تمایز حق از باطل است، دست پیدا می كند. و این مرحله در مشاركت، مرحلة فرهنگ پذیری است، مرحله ای كه مشاركت كننده برای تعمیق اهداف، به سمت علم و تزیكه برای ایفای رسالت خود حركت كرده و با تمسك به الگوی شخصیت ایده ال خود، مورد تایید قرار گرفته است.

طراحی حجاب در بهترین زمان ممكن، برای شكل گیری شخصیت زن صورت گرفته است، تا زن تعاملی خود را با استفاده از این ابزار تكاملی آغاز نماید، چرا كه بدون ججاب، فراغت لازم را برای دستیابی و درك مراتب بالاتر نخواهد یافت و در راه تكامل، از پرتگاههای سقوطی كه بر سر راه او قرار می گیرد، نخواهد رهید و محك های شناخت در او ضعیف خواهد گشت.

لذا در آغاز طرح اجتماعی شدن و مشاركت اصولی زن در اجتماع، اجرای این حكم قرار داه شده است.

اگر حقیقتاً بطن و معنای حجاب درك شود، تحولی شگرف در زمینه های شناخت عرصه های تفكر ایجاد خواهد گشت. و در این میان نقش اعتماد آفرینی حجاب برای زن و قدرمند نمودن او برای رفع شبهات تاریخی، مشخص خواهد گردید.

ب) اهداف حجاب بعنوان لباس مشاركت اجتماعی زن مسلمان:

 در این بخش، به چند هدف از اهداف حجاب بصورت خلاصه اشاره می شود.

1-    اصل برابری و مساوات در مشاركت اجتماعی:

تقسیم متعادل امكانات و ایجاد فضای متوازن برای توسعه و شكوفایی استعدادهای امت، از اصول اساسی و خدشه ناپذیر اهداف الهی است. این توازن و تعادل در برنامه ریزی جنسیتی، زمانی به تحقق خواهد رسید كه هم مساوات را میان زن و مرد ( دو جنس متفاوت) و هم بین زنان ( یك جنس) برقرار نمائیم.

-مساوات میان زنان ( یك جنس):

گسترة امكانات جهت بهره برداری انسان بدون در نظر گرفتن جنسیت- بر اساس اصل مساوات- از اصول اساسی معنویت است. حذف افكار و تلقینات تحمیلی كه خلاقیت ها و رشد را تحت الشعاع قرار داده و معادلات منطقی انسانی را بسوی تبعیض های ناروا می كشاند، از موارد ضروری است. در محیط سالم فعالیت، مشاركت باید بر اساس بكارگیری ابزارهای منطقی انسانی باشد. هرگونه اجحاف جلوه گری جنشی یا جسمی، ریا و مكر، در مخدوش نمودن روابط و مناسبات انسانی تاثیر داشته و حاكمیت قانون را با مكر و حیله بسوی حاكمیت تبعیض می كشاند. در سیستم مشاركت اسلامی، افراد نمی توانند هر وسیله و ابزاری را برای بهره بردن از امكانات بیشتر بكار گیرند و در نتیجه موجب محرومیت صاحبان حق گردند!!

در میان تمامی ابزارهای مشاركت، شاید استفاده از مكر و زیبایی های ظاهری و طنازی رفتار، بیشترین تأثیر را در خارج كردن مبادلات و ارتباطات انسانی از مسیر خود داشته است، زیرا فرد طناز سعی دارد از تمامی سرمایه های جسمی خود بجای خلاقیت و سرمایة فكری استفاده كرده و از ضعف مردان در برابر قدرت طنازی زنان، بهره گیرد تا امكانات و قدرتها را بسوی خود سرازیر نماید.

 در سیستم مشاركت اسلامی، ابزار مشاركت، ابزاری منطقی و عقلایی است هر گونه حركتی كه به خارج شدن سیستم عقلانی از ضوابط خود كمك نماید، مطرود است و بعنوان شیوه ای برای حاكمیت تبعیض بجای اجرای عدالت، نه طنازیهای جسمی و رفتاری، لذا تمای افرادی كه از این حربه برای سست نمودن تفكر و جلب توجه بسوی خود استفاده می كنند بعنوان استفاده از حركتی جنون آمیز- در جهت نفی تفكر صحیح- مطرود خواهند گردید.

زنان باید بدانند نظام مشاركت آنان بر اساس رفتار سلیم انسانی و تعقل و تفكر، طراحی شده است و در این روش مهمترین محور: در پایداری، حركت و باور، خود زنان هستند. این روش، زن را انسانی جنسی نمی بیند. بلكه انسانی متفكر می داند كه برای اثر بخشیو كارایی خود در جهت رشد بشریت، گام برداشته و لباس مدیریت بر پایه مشاركت اسلامی را بر تن كرده است.

این تفكر، هر زنی را برای خارج كردن سیستم، از عدالت بسوی تبعیض، با استفاده از جنسیت بعنوان ابزار كار بكار گیرد، مطرود تلقی نموده و با او مبارزه خواهد كرد. بدین سبب زنان با تحقق هدف لباس اسلامی خود- یعنی مشاركت اسلامی – اصل برابری و مساوات زنان را در مشاركت بر اساس ارائه امتیازهای فكری و خلاقیتی در اجتماع به ثبوت می رسانند و هر گونه تحریك تعمدی را در محیط اجتماعی به مثابه تلاش برای بازگرداندن سیستم بسوی تبعیض، تلقی می نمایند.

-مساوات میان زن و مرد ( دو جنس مخالف):

عدالت اسلامی ایجاب می نماید كه امكانات برای رشد تمامی افراد بشر، بر اساس استعداد و خلاقیت آنان گسترش یابد و در اختصاص امكانات به افراد، جنسیت بعنوان عامل تعیین كننده مطرح نباشد.

لباس رسمی مشاركت اسلامی، زنان را به سبب حذف جلوه گریهایی كه بعنوان امتیازات كاذب محسوب میگردد، در یك سطح قدرتی برابر، در مقابل مردان قرار می دهد و شیوة مشاركت را براساس ارائه امتیازات منطقی بشری، به پیش می راند.

حذف جلوه گیری رفتاری و جسمی زن از زن شخصیتی همچون كارگزار رسمی ( با لباس رسمی) می سازد كه این كارگزار دارای آنچنان توان فكری است كه نیازی به خدشه دار ساختن روابط در سیستم مشاركت ندارد. و در حقیقت حجاب نه تنها به نیرومند كردن نیروی كار زنان پرداخته بلكه به سبب ایجاد فضای مناسب، به گستردگی مشاركت آنان كمك می نماید.

همچنین حجاب نشان میدهد كه رهبر مشاركت اسلامی، در برنامه ریزی خود بر نیروی انسانی و نگاه داشتن این نیرو در فضای سالم فعالیتی، تاكید می كند و تلاش دارد نه تنها هرگونه تبعیضی را از روابط كار محو سازد، بلكه به توسعه و پایداری ارزشهای در بهره وری نیروی انسانی مدد نماید.

در حقیقت زن با برخورداری از این مساوات در مشاركت اسلامی، مسئولیت مضاعفی را بر دوش میكشد، چرا كه علاوه بر آنكه خود تلاش میكند، فعالیت مردان را نیز در جهت مثبت تقویت نموده و نیروی آنان را نیز از هرز شدن، دور می سازد.

2-    پی آمد های روحی لباس مشاركت اسلامی:

لباس اسلامی مشاركت ( حجاب) از نظر روحی پیامدهای مثبتی دارد كه به برخی از آنها اشاره می شود:

پیشرفت علوم، آدمی را فریب داد، زیرا با رشد بعد مادی فرهنگ، به تقویت عوامل ذهنی فرهنگ ( به نفع خود) پرداخت و او را واداشت با پرداختن به تازه ترین نظریات فكری، آن قدرت را در خود حس كند كه می تواند در مقابل دین بایستد، و خود را خدای معرفی كند كه توانایی آفرینش جهان را دارد!

علم كمك كرد تا آدمی بخود تلقین نماید كه همة مجهولا فكریش باز شده، و امیدوار است كه كشف مجهولات، روند خود را آنچنان طی كند كه تكامل آراء بشری او را بسوی ایجاد دنیایی- بدون مجهولات – با مذهب ساخته دست انسان بكشاند.

 لذا پایه « مذهب انسانیت» همخوان با اصول فرهنگ مادی پی ریزی گردید و بهشت از آسمان، به زمین خاكی كشانده شد و وجدان در پس خانه آزادی، به رخوت دعوت شد و … تا آدمیان بی وقفه و چشم بسته خود را در اختیار توسعه قرار دهند و …!

آدمی همچنین كه چشم باز كرد، خود را مهره ای از ماشین خشن و عظیم صنعت دید، و به سبب عظمت تكنولوژی و دوری از اخلاق و معنویت، بناچار در نظریه های تحمیلی مادی بدنبال هویت خود گشت. آنچنان در این بیغوله بازار از خود دور شد كه همه چیز، حتی اشیاء را بجای خود، یا برتر از خود گرفت. كنترل نفس، افسانه كتابها شد و هوسها كه نامحدود و غیر قابل ارضاء بودند، او را بسوی عطش روانی و در نتیجه اضطرابی تمام نشدنی كشاند!

ثروت بسوی ثروتمندان جهان سرازیر شد و دیو صفتان قدرت بكف، خطری برای انسانها شدند. دیگر رمقی برای پایداری نمانده بود و نشانه های انسانیت، یكی پس از دیگری در زندگی، دو چیز هدف قرار گرفته بود:

1-    لذت، بصورت حداكثر تلاشی كه ذهن آدمی میتوانست تصور نماید و حرص و آز زاید الوصف برای به چنگ آوردن آن.

2-   خود محوری، خود خواهی و خود پرستی كه شعار رفاه تك بعدی را حتی با كوبیدن و قربانی كردن انسانها ضعیف، مجاز می دانست! هر كس فقط خود را دید و همه چیز را برای خود خواست، حتی به بهانه فریفتن دیگران!

تزكوبیدن مذهب ( با تحلیل غلط از مذهب) از دو طریق:

1-  مذهب، زائیده فرهنگ انسانهاست. آدمی به سبب عواملی همچون ترس و …، مجبور به تحلیل مجهولات و حوادث طبیعی بوده، و چون مذهب، مجموعه آدابی برای تحلیل و تسخیر عظمت طبیعت و تنزل ترس درونی انسانهای ابتدایی است، لذا با رشد علوم و تكنولوژی و كشف مجهولات، زمینه پیدایش مذهب، محو خواهد شد! مذهب، زائیده مقتضیات زمانی خاص است كه آدمیان در ایجاد و اشاعه آن تلاش كرده اند، و این مقتضیات، خاص دوره كشاورزی و اقوام ابتدایی است، نه دوران صنعتی و جمعیتهای مترقی!

2-   مذهب در طول تاریخ، عاملی در دست سردمداران قدرت بوده است، كه از آن برای استثمار و استعمار فكری توده ها، استفاده می كرده اند. لذا مذهب، عامل تبعیض و استثمار قومی بر علیه قوم دیگر بوده است. و مردم عوام بعلت بی اطلاعی، آنرا باور داشته و خود را كف بسته، در دست زورمداران قدرت قرار داده اند! و نیز گفتند كه مذهب، عاملی برای تخدیر، سكون و ایستایی ذهن فعال آدمی است!

توسعه اخلاق مادی:

درپی ارائه تحلیل های غلط از مذهب و طرد آن از جامعه متفكرین مادی به این مرحله از برنامه ریزی رسیدند كه، از آنجا كه هر جامعه ای بر اساس هنجارها و كاركرد پدیده ها، منش اعضاء خود را قالب ریزی می كند، سعی شد كه هنجار جامعه، مطابق باخ خود و بد فرهنگ مادی طراحی گردد، لذا با اشاعه حس مالكیت، هر كس به فكر توسعه حیطه تسلط خود كشیده شد، اما این بار بدون حساسیت به بحث حق و باطل در انجام ظلم و ستم! دیگر به كسی مربوط نبود كه مالكیت فرد از كجا و چگونه بدست می آید، یا به چه استفاده ای می رسد! هر كس درصدد شد كه مایملك خود را حتی با بكارگیری مذهب بعنوان حربه، افزایش دهد، تا آغشته به فرهنگ خاص مصرف گردد.

تنوع طلبی در زندگی، به تمامی امور كشانده شد. همه مصرف می كنند و بدور می اندزاند و هر چیز سریعاً دل صاحبش را می زند! همه در پی ایجاد لذتی جدیدند و نسبت به مسائل و زیبائیهای جدید، بسیار آسیب پذیر شده اند.

احساس ناپایدار، دل آنها را در گروه زیباتری می فریبد و هر چیز تازه و هیجان انگیز زیبا جلوه می كند!

گویی آدمی به آرامی بسوی تغییر خوی اجتماعی نهفته خود حركت كرده است.

در فرهنگ مادی، دیگر زن، یا زندگی، مورد علاقه مرد نیست، بلكه هر كدام سمبل یك قدرت، یا اعتبار یا و وسیله ای است كه مرد با ارائه زیبائیهای تحت سیطره اش به جامعه به قدرت و اعتبار خود می افزاید و از آنها بعنوان حربه ای برای افزایش اقتدار اجتماعیش استفاده می كند! تا این جلوه گری سبب شود كه دیگران به قدرت مالكیت او رشك برده و آرزوی منزلت و مالكیت او را بنمایند  و نسب به او خاضع و مطیع گردند!

حس مالكیت، گر چه غریزه ای دیرینه در انسان است، اما جلوه این حس در دورانهای مختلف، متفاوت می باشد. جلوه این حس در گذشته، در تعلق فرد به مایملك خود بود، زیرا مردم مایملك را برای دست یابی به مصرفی جدید، بدور نمی انداختند، بلكه با آنچه درتملك داشتند، ارتباطی عاطفی برقرار می كردند، و نسبت به عدم سوء استفاده از آن، تعهدی باطنی داشتند ( اگر چه نسبت به زن، حس اقتدار و تسلطی بی رویه داشتند!)

ارتباط زن و مرد در اسلام

ارتباط زن و مرد در اسلام، ارتباط مالك و مملوك نیست. نه مرد حق دارد حق خود را مالك زن محسوب نماید و او را استثمار كند، و نه زن حق دارد از زیبائیهایش در راه استثمار فكری مردان استفاده نماید، بلكه بر اساس متن آیه شریفه:« هن لباس لكم و اتن لباس لهن» هر دو موجب تكامل یكدیگرند و رابطه خلقتی عدالت گونه ای میان آنان برقرار است، كه برای تضمین توازن و استمرار این عدالت، خالق قادر حجاب را برای زن قرار داده است.

خدای متعال، حجاب را بر تن زن نمود، تا او جزو ابزار قدرت نمایی مردم قرار نگیرد، بدین سبب حیطه اجرای حجاب اسلامی در میان بیگانگان (نامحرمان) و در ارتباطات اجتماعی قرار داد، تا زن را از صورت مالكیت مرد، خارج نموده و در حیطه مالكیت خود قرار دهد. شیوه حضور زن و مبلس شدن او در اجتماع، در اختیار مرد نیست، و نه تنها ارائه زیبایی زن در نظام دینی نمی تواند عاملی برای قدرت نمایی همسرش در اجتماع قرار گیرد، بلكه فلسفه پوشش، زن را از تصویر ابزار گونه بودن در دست مرد، خارج ساخته و هویت مستقلی به او می بخشد.

برچسب ها : بررسی نقش حجاب در جامعه , پایان نامه بررسی نقش حجاب در جامعه , مقاله بررسی نقش حجاب در جامعه , پروژه بررسی نقش حجاب در جامعه , تحقیق بررسی نقش حجاب در جامعه , دانلود پایان نامه بررسی نقش حجاب در جامعه , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق