رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام خمینى(ره)

به طور كلى، در تمام نظامهاى حقوقى، اراده اشخاص در تحقق اعمال حقوقى نقش اصلى و اساسى را ایفا مى‏كند و عقود و ایقاعات به اراده افراد نسبت داده مى‏شود

رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام خمینى(ره)

مقدمه

به طور كلى، در تمام نظامهاى حقوقى، اراده اشخاص در تحقق اعمال حقوقى نقش اصلى و اساسى را ایفا مى‏كند و عقود و ایقاعات به اراده افراد نسبت داده مى‏شود. در فقه اسلامى نیز اراده اشخاص در ایجاد تعهدات از موقعیت مهم و اساسى برخوردار است. فقیهان در روند شكل‏گیرى اعمال حقوقى (عقود و ایقاعات) نقش اراده را بیش از هر عامل دیگرى دانسته و الفاظ و افعال و سایر وسایل اعلام اراده را به تنهایى و بدون كاشفیت‏یا سببیت‏یا مبرزیت آنها نسبت‏به اراده متعاقدان، موجد هیچ تكلیف و تعهدى نمى‏دانند. مفاد قاعده «العقود تابعة للقصود» نیز مؤید چنین دیدگاهى است. بر اساس قاعده مزبور فقدان انشاى مدلول عقد، مانع تحقق آثار حقوقى است و عمل بدون قصد و اراده طرف عقد تهى و بى‏اعتبار است.

بنابراین، عقود و ایقاعات اگرچه با اعتبار و جعل عقلا و شارع از اسباب ایجاد تعهد به شمار مى‏آیند، ولى موضوع اعتبار عقلاء و شارع زمانى محقق مى‏شود كه شرایط اساسى و ضرورى آنها موجود باشد و از جمله شرایط اساسى، قصد و رضاى طرفین عقد و به تعبیرى اراده آنهاست. حتى مى‏توان گفت: اراده وقصد از شرایط درستى عقد نیستند بلكه از شرایط تحقق و تكوین آن مى‏باشند. امام خمینى در كتاب البیع در این زمینه مى‏گوید: اراده و قصد از شرایط درستى عقد و شرایط طرفین آن نیست; زیرا شرط هر چیزى بعد از عناصر مؤثر در حقیقت و ماهیت آن ملاحظه مى‏شود و با توجه به اینكه حقیقت عقد از شرایط عقد و شرایط طرفین نیست و اراده و قصد نیز در تحقق ماهیت عقد دخیل است وجود قصد و اراده شرط عقد و شرط دو طرف آن نخواهد بود بلكه در تحقق و تكوین اصل ماهیت عقد مؤثر است. (1) بنابراین، نقش اراده (قصد و رضا) در تحقق اعمال حقوقى امرى روشن است. در این مقاله حقیقت اراده، عناصر و مراحل شكل‏گیرى آن را بررسى خواهیم كرد.

ماهیت اراده

اراده در لغت تازى از ماده «رود» به معناى خواستن، طلب، قصد و برگزیدن (2) به كار رفته است. در اصطلاح علوم مختلف نیز تعاریفى در مورد اراده ابراز شده است. در علم كلام گفته مى‏شود: اراده صفتى است كه رجحان یكى از دو امر مقدور بر دیگرى را اقتضا مى‏كند. (3) برخى حكیمان اراده را حالتى مى‏دانند كه به دنبال شوق مى‏آید، ولى بیشتر فلاسفه برآنند كه اراده از مقوله كیف نفسانى و عزم راسخ یا شوق مؤكدى از ادراك امر ملائم و سازگار با طبع در انسان پدید مى‏آید. این شوق مؤكد یا عزم راسخ در پى تصدیق و پذیرش سودى كه در انجام یا ترك كارى نهفته است‏یا در پى تشخیص و قبول نیك بودن كارى یا ترك كارى در نفس انسان پدید مى‏آید و حصول آن موجب مى‏شود تا فعل یا ترك مرجحى یابد و به مرحله ضرورت برسد. حكیم سبزوارى مى‏گوید:

عقیب داع دركنا الملائما شوقا مؤكدا ارادة سما (4)

در اصطلاح حقوق‏دانان نیز به پیروى از متكلمان و فلاسفه، اراده حركت نفس به طرف كارى معین پس از تصور و تصدیق منفعت و اشتیاق به آن است. این حقیقت را در بررسى مراحل چهارگانه عمل ارادى تبیین مى‏كنیم.

تحلیل روانى اراده

اعمال حقوقى، فعل ارادى انسان است و مانند سایر اعمال ارادى مراحل مختلفى را كه در نفس آدمى گذرانده مى‏شود، طى مى‏كند. در تبیین این مراحل تمایز بین قصد و رضا نیز روشن مى‏شود. این مراحل را در قالب مثالى بررسى مى‏كنیم، شخصى تصمیم به فروش خانه خود مى‏گیرد. از زمانى كه چنین اندیشه‏اى براى او پیدا مى‏شود تا زمان انعقاد عقد بیع چه فعالیتهایى در روان او و خریدار انجام مى‏شود؟

دانشمندان علم كلام و فلسفه و حقوق مراحل چهارگانه‏اى را براى تحقق عمل ارادى به شرح زیر مطرح مى‏كنند:

1- مرحله تصور: بدیهى است كه انجام عمل ارادى بدون تصور موضوع آن ممكن نیست. چگونه مى‏توان از آنچه كه آگاهى نداریم، اراده‏اى داشته باشیم. بنابراین،درعمل حقوقى فروش خانه، نخست موضوع فروش یعنى خانه و معامله آن در ذهن فروشنده نقش مى‏بندد. این مرحله به طور قهرى و بدون اراده و اختیار در ذهن معامله‏كننده ایجاد مى‏شود; زیرا لازمه ارادى بودن این مرحله تسلسل باطل خواهد بود.

2- مرحله سنجش یا تصدیق: در این مرحله تصورات گوناگونى كه به ذهن خطور كرده مورد ارزیابى و سنجش قرار مى‏گیرد تا از میان آنها یكى برگزیده شود. در مثال مزبور پس از خطور خانه و فروش آن به ذهن، شخص جنبه‏هاى مختلف آن را بررسى و آثار گوناگون آن رااز جهت‏سود و زیان و دیگر نتایج اقتصادى و اخلاقى ارزیابى و مفید بودن آن معامله را تصدیق مى‏كند.

3- مرحله تصمیم و رضا: در این مرحله طرف معامله پس از سنجش و ارزیابى فروش خانه و تصدیق به مفید بودن آن شوق به ایجاد آن و تمایل به انجام معامله پیدا مى‏كند. این مرحله را كه دراصطلاح علم معقول شوق (5) مى‏گویند در اصطلاح علم حقوق رضا مى‏نامند. این تمایل و شوق با تصمیم و عزم ملازمه دارد; یعنى با پیدایش میل و رضا به تحصیل مورد معامله، عزم و تصمیم كه در علم معقول به آن شوق مؤكد مى‏گویند - به انجام عمل حقوقى جهت‏به دست آوردن موضوع معامله ایجاد مى‏شود. برخى حكیمان این حالت را اراده و قصد (6) مى‏نامند، اما به نظر مى‏رسد كه در این مرحله هنوز قصد انشاء كه عنصر اصلى و سازنده عمل حقوقى است محقق نشده است; زیرا رضا وتصمیم قدرت خلاق و سازنده نداشته و تنها زمینه انشاء و ایجاد عمل حقوقى را فراهم مى‏كنند. 

برچسب ها : رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام خمینى(ره) , رابطه قصد و رضا , اعمال حقوقى , تاكید بر دیدگاه امام خمینى(ره) , رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى , رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام خمینى , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق

رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام خمینى(ره)

به طور كلى، در تمام نظامهاى حقوقى، اراده اشخاص در تحقق اعمال حقوقى نقش اصلى و اساسى را ایفا مى‏كند و عقود و ایقاعات به اراده افراد نسبت داده مى‏شود

رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام خمینى(ره)

مقدمه

به طور كلى، در تمام نظامهاى حقوقى، اراده اشخاص در تحقق اعمال حقوقى نقش اصلى و اساسى را ایفا مى‏كند و عقود و ایقاعات به اراده افراد نسبت داده مى‏شود. در فقه اسلامى نیز اراده اشخاص در ایجاد تعهدات از موقعیت مهم و اساسى برخوردار است. فقیهان در روند شكل‏گیرى اعمال حقوقى (عقود و ایقاعات) نقش اراده را بیش از هر عامل دیگرى دانسته و الفاظ و افعال و سایر وسایل اعلام اراده را به تنهایى و بدون كاشفیت‏یا سببیت‏یا مبرزیت آنها نسبت‏به اراده متعاقدان، موجد هیچ تكلیف و تعهدى نمى‏دانند. مفاد قاعده «العقود تابعة للقصود» نیز مؤید چنین دیدگاهى است. بر اساس قاعده مزبور فقدان انشاى مدلول عقد، مانع تحقق آثار حقوقى است و عمل بدون قصد و اراده طرف عقد تهى و بى‏اعتبار است.

بنابراین، عقود و ایقاعات اگرچه با اعتبار و جعل عقلا و شارع از اسباب ایجاد تعهد به شمار مى‏آیند، ولى موضوع اعتبار عقلاء و شارع زمانى محقق مى‏شود كه شرایط اساسى و ضرورى آنها موجود باشد و از جمله شرایط اساسى، قصد و رضاى طرفین عقد و به تعبیرى اراده آنهاست. حتى مى‏توان گفت: اراده وقصد از شرایط درستى عقد نیستند بلكه از شرایط تحقق و تكوین آن مى‏باشند. امام خمینى در كتاب البیع در این زمینه مى‏گوید: اراده و قصد از شرایط درستى عقد و شرایط طرفین آن نیست; زیرا شرط هر چیزى بعد از عناصر مؤثر در حقیقت و ماهیت آن ملاحظه مى‏شود و با توجه به اینكه حقیقت عقد از شرایط عقد و شرایط طرفین نیست و اراده و قصد نیز در تحقق ماهیت عقد دخیل است وجود قصد و اراده شرط عقد و شرط دو طرف آن نخواهد بود بلكه در تحقق و تكوین اصل ماهیت عقد مؤثر است. (1) بنابراین، نقش اراده (قصد و رضا) در تحقق اعمال حقوقى امرى روشن است. در این مقاله حقیقت اراده، عناصر و مراحل شكل‏گیرى آن را بررسى خواهیم كرد.

ماهیت اراده

اراده در لغت تازى از ماده «رود» به معناى خواستن، طلب، قصد و برگزیدن (2) به كار رفته است. در اصطلاح علوم مختلف نیز تعاریفى در مورد اراده ابراز شده است. در علم كلام گفته مى‏شود: اراده صفتى است كه رجحان یكى از دو امر مقدور بر دیگرى را اقتضا مى‏كند. (3) برخى حكیمان اراده را حالتى مى‏دانند كه به دنبال شوق مى‏آید، ولى بیشتر فلاسفه برآنند كه اراده از مقوله كیف نفسانى و عزم راسخ یا شوق مؤكدى از ادراك امر ملائم و سازگار با طبع در انسان پدید مى‏آید. این شوق مؤكد یا عزم راسخ در پى تصدیق و پذیرش سودى كه در انجام یا ترك كارى نهفته است‏یا در پى تشخیص و قبول نیك بودن كارى یا ترك كارى در نفس انسان پدید مى‏آید و حصول آن موجب مى‏شود تا فعل یا ترك مرجحى یابد و به مرحله ضرورت برسد. حكیم سبزوارى مى‏گوید:

عقیب داع دركنا الملائما شوقا مؤكدا ارادة سما (4)

در اصطلاح حقوق‏دانان نیز به پیروى از متكلمان و فلاسفه، اراده حركت نفس به طرف كارى معین پس از تصور و تصدیق منفعت و اشتیاق به آن است. این حقیقت را در بررسى مراحل چهارگانه عمل ارادى تبیین مى‏كنیم.

تحلیل روانى اراده

اعمال حقوقى، فعل ارادى انسان است و مانند سایر اعمال ارادى مراحل مختلفى را كه در نفس آدمى گذرانده مى‏شود، طى مى‏كند. در تبیین این مراحل تمایز بین قصد و رضا نیز روشن مى‏شود. این مراحل را در قالب مثالى بررسى مى‏كنیم، شخصى تصمیم به فروش خانه خود مى‏گیرد. از زمانى كه چنین اندیشه‏اى براى او پیدا مى‏شود تا زمان انعقاد عقد بیع چه فعالیتهایى در روان او و خریدار انجام مى‏شود؟

دانشمندان علم كلام و فلسفه و حقوق مراحل چهارگانه‏اى را براى تحقق عمل ارادى به شرح زیر مطرح مى‏كنند:

1- مرحله تصور: بدیهى است كه انجام عمل ارادى بدون تصور موضوع آن ممكن نیست. چگونه مى‏توان از آنچه كه آگاهى نداریم، اراده‏اى داشته باشیم. بنابراین،درعمل حقوقى فروش خانه، نخست موضوع فروش یعنى خانه و معامله آن در ذهن فروشنده نقش مى‏بندد. این مرحله به طور قهرى و بدون اراده و اختیار در ذهن معامله‏كننده ایجاد مى‏شود; زیرا لازمه ارادى بودن این مرحله تسلسل باطل خواهد بود.

2- مرحله سنجش یا تصدیق: در این مرحله تصورات گوناگونى كه به ذهن خطور كرده مورد ارزیابى و سنجش قرار مى‏گیرد تا از میان آنها یكى برگزیده شود. در مثال مزبور پس از خطور خانه و فروش آن به ذهن، شخص جنبه‏هاى مختلف آن را بررسى و آثار گوناگون آن رااز جهت‏سود و زیان و دیگر نتایج اقتصادى و اخلاقى ارزیابى و مفید بودن آن معامله را تصدیق مى‏كند.

3- مرحله تصمیم و رضا: در این مرحله طرف معامله پس از سنجش و ارزیابى فروش خانه و تصدیق به مفید بودن آن شوق به ایجاد آن و تمایل به انجام معامله پیدا مى‏كند. این مرحله را كه دراصطلاح علم معقول شوق (5) مى‏گویند در اصطلاح علم حقوق رضا مى‏نامند. این تمایل و شوق با تصمیم و عزم ملازمه دارد; یعنى با پیدایش میل و رضا به تحصیل مورد معامله، عزم و تصمیم كه در علم معقول به آن شوق مؤكد مى‏گویند - به انجام عمل حقوقى جهت‏به دست آوردن موضوع معامله ایجاد مى‏شود. برخى حكیمان این حالت را اراده و قصد (6) مى‏نامند، اما به نظر مى‏رسد كه در این مرحله هنوز قصد انشاء كه عنصر اصلى و سازنده عمل حقوقى است محقق نشده است; زیرا رضا وتصمیم قدرت خلاق و سازنده نداشته و تنها زمینه انشاء و ایجاد عمل حقوقى را فراهم مى‏كنند. 

برچسب ها : رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام خمینى(ره) , رابطه قصد و رضا , اعمال حقوقى , تاكید بر دیدگاه امام خمینى(ره) , رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى , رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام خمینى , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق

.

..

.

.

.

.

.

.

.

..

.

..

.رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكيد بر ديدگاه امام خمينى ...
rasekhoon.net/.../رابطه%20قصد%20و%20رضا%20در%20اعمال%20حقوقى%20با%20...
قانون مدنى ايران به پيروى از فقه اماميه نظريه تفكيك را پذيرفته است. ماده 190 قانون مدنى در بند اول، قصد طرفين و رضاى آنها را از شرايط اساسى درستى معامله شمرده است.
رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقي با تأكيد بر ديدگاه امام خميني ...
library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/80907/1
امام خميني در كتاب البيع در اين زمينه مي گويد: اراده و قصد از شرايط درستي عقد و ... رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقی با تأکید بر دیدگاه امام خمینی (ره) - نسخه متنی.
رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقی با تأکید بر دیدگاه امام خمینی ...
www.noormags.ir/.../رابطه-قصد-و-رضا-در-اعمال-حقوقی-با-تأکید-بر-دیدگاه-امام-خمینی-...
جلیل قنواتی ; مجله: روش شناسی علوم انسانی ; پاييز 1378 - شماره 20 ;
مقاله - رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام ...
talar.dadparvar.ir › ... › تالار حقوق خصوصی › حقوق خصوصی › حقوق مدنی
Hamed-Azimi یک مقاله جدید ثبت کرد: رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكید بر دیدگاه امام خمینى (ره) - قسمت اول - جلیل قنواتى - عضو پژوهشكده حوزه و...
رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاكيد بر ديدگاه امام خمينى(ره)
kuktelvizhe.rozblog.com/.../رابطه-قصد-و-رضا-در-اعمال-حقوقى-با-تاكيد-بر-ديدگاه-ام...
۹ ساعت پیش - روش خرید: برای خرید پس از کلیک روی دکمه زیر و تکمیل فرم سفارش، ابتدا محصول مورد نظر را درب منزل یا محل کار تحویل بگیرید، سپس وجه کالا و ...
رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تأکید بر دیدگاه امام خمینى(ره)
method.rihu.ac.ir/article_683_156.html
رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تأکید بر دیدگاه امام خمینى(ره). مقاله 2، دوره 5، شماره 20، پاییز 1378، صفحه 55-66 XML اصل مقاله (267 K). نوع مقاله: علمی پژوهشی.
رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقی با تأکید بر دیدگاه امام خمینی ...
www.doc4u.blogsky.com/1395/05/20/post-8699
۲۰ مرداد ۱۳۹۵ ه‍.ش. - Cached Similarرابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاکید بر دیدگاه امام خمینى(ره)- (3) ... انسان فطرتاً کمال طلب است (امام خمینی، 1385: 142) و چون لذت ...
رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاکید بر دیدگاه امام خمینى(ره)
thesisteh.pishroblog.ir/Post/20
۲۰ مرداد ۱۳۹۵ ه‍.ش. - در این پست می توانید متن کامل این پایان نامه را با فرمت ورد word دانلود نمائید:رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاکید بر دیدگاه امام خمینى(ره).
دانلود از توتال فایلز - مقاله رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى ...
totalfiles.ir › علوم انسانی
۲۴ مرداد ۱۳۹۵ ه‍.ش. - مقاله رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاکید بر دیدگاه امام خمینى(ره). تعداد صفحات:۴۷ مقدمه به طور کلى، در تمام نظامهاى حقوقى، اراده اشخاص در تحقق ...
رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقی با تأکید بر دیدگاه - فایلهای ...
doc4u.ir/1395/05/11/post-5846
۱۱ مرداد ۱۳۹۵ ه‍.ش. - ... اعمال حقوقی با تأکید بر دیدگاه امام خمینی (ره) - نسخه متنی. رابطه قصد و رضا در اعمال حقوقى با تاکید بر دیدگاه امام خمینى(ره)- (3) rasekhoon.net/.